Tuesday 25 June 2013

GHAZAL MANN DE BAND DARVAZEY


ਗ਼ਜ਼ਲ

 



ਮਨ ਦੇ ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ੇ, ਨਹੀਂ ਸ਼ੁਆਵਾਂ ਅੰਦਰ।

ਲੋਕੀਂ ਵਸਦੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਨ੍ਹੇਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਦਿਖ਼ਦੇ ਲੋਕ ਆਸਾਨ ਮਗ਼ਰ ਹਨ ਗੁੰਝਲ਼ਾਂ ਵਾਲ਼ੇ,

ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਲੁਕਾਉਂਦੇ ਸ਼ੁੱਭ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਬੰਦੇ ਨੇ ਕੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ,

ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਘੁਲ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੈਨ ਹਵਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਮੈਲ਼ੀ ਹੋ ਗਈ ਗੰਗਾ ਬੰਦਿਆ ਤੇਰੇ ਕਾਰਨ,

ਜੋ ਵਸਦੀ ਸੀ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਦੀਆਂ ਜਟਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਅੱਜ ਕੱਲ ਯੋਗ਼ੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗੇ ਯੋਗ਼ੀ ਨਹੀਂਓਂ,

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ਼ ਤਪੱਸਵੀ, ਮਨ ਖ਼ੜਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਉਹ ਸੁੱਖ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਨਾ ਸਾਨੂੰ ਮੁੜ ਕੇ ਜੁੜਿਆ,

ਜੋ ਜੁੜਿਆ ਸੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਸਾਲ ਕੁ ਪਿੱਛੋਂ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੰਦੀਆਂ ਨੇ ਧਾਗਾ ਬਾਂਹ 'ਤੇ,

ਪਿਆਰ ਦੀ ਏਹੀਓ ਸੀਮਾਂ ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਛੱਡ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿੱਡੀ ਦੂਰ ਉਮਰ ਦੇ ਪੈਂਡੇ,

ਕਿੰਨੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਛੱਡ ਆਏ ਹਾਂ ਰਾਹਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਏਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸੂਰਜ ਲੁਕਦਾ ਛਿਪਦਾ ਰਹਿੰਦਾ,

ਧੁੰਦ ਵਿਚ ਕਦੇ ਗ਼ੁਆਚੇ ਕਦੇ ਘਟਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਥੱਕ ਚੁੱਕਿਆ ਹਾਂ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੰਗਰਾਮ ਲੜਦਿਆਂ,

ਕਰਨ ਦੇਹ ਹੁਣ ਆਰਾਮ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਗੱਲਾਂ ਛੱਡ ਤੂੰ ਤੇਰਾ ਘਰ ਜਾਂ ਮੇਰਾ ਘਰ ਹੈ,

ਤੂੰ ਵਸਦਾ ਏਂ ਸੱਜਣਾ ਸਾਡਿਆਂ ਸਾਹਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਅੱਜ ਕੱਲ ਲੋਕੀਂ ਬੰਧਨਾਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਬੱਝਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ,

ਕੀ ਰੱਖ਼ਿਆ ਹੈ ਕਹਿੰਦੇ ਚਾਰ ਕੁ ਲਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਗ਼ਮ ਨੂੰ ਅੰਦਰੇ ਹੀ ਲੁਕਾਉਣ ਦੀ ਆਦਤ ਉਸ ਨੂੰ,

ਖ਼ਿੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਮੇਰਾ ਸਨਮ ਖ਼ਿਜ਼ਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।

=ਜਿੱਥੇ ਵਸਦੈਂ, ਵਸਦਾ ਰਹਿ ਤੂੰ ਸੁਹਿਣਆਂ ਸੱਜਣਾ,

ਤੂੰ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਸਾਡੀਆਂ ਸਦਾ ਦੁਆਵਾਂ ਅੰਦਰ।

 =ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਪਏ ਨੇ,

ਲੈ ਆਵਾਂ ਜਦ "ਸਾਥੀ" ਮਨ ਦੇ ਜਾਵਾਂ ਅੰਦਰ।


 

Sathi Ludhianvi with Illyas Ghumman

Sathi Ludhianvi with Illyas Ghumman, a prominent Pakistani writer and Sikh history reasearcher in London on 25 June 2013

Monday 24 June 2013

Sathi Ludhianvi in his radio studio

ਮਾਂ

ਕਵਿਤਾ

ਮਾਂ

(
ਡਾਕਟਰ ਸਾਥੀ ਲੁਧਿਆਣਵੀ)

ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਹਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

ਰੱਬ ਨੇ ਅੰਬਰੋਂ ਉਤਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ
=
ਰੱਬ ਹਰ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਸਕਦਾ,
ਰੱਬ ਨੇ ਭੇਜੀ ਉਧਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਮਾਂ ਲਈ ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਰਾਜ ਕੁੰਵਰ,  
ਰੱਬ ਦੀ ਰਾਜ ਦੁਲਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਰੱਬ ਇਕ ਸਰਬੋਤਮ ਸ਼ੈਅ ਹੈ,
ਦੂਜੀ ਸ਼ੈਅ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਅਗ਼ਰ ਹਾਰ ਜਾਵੇ ਔਲਾਦ ਕਦੇ,
ਤਾਂ ਮਾਂ ਸਮਝੇ ਕਿ ਹਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਲਾਡ ਬਹੁਤਾ,ਗੁੱਸਾ ਕਦੇ ਕਦੇ,
ਐਹੋ ਜਿਹੀ ਮਿੱਠੀ ਖ਼ਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ
 
=
ਜਿੱਥੇ ਫ਼ੁੱਲ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ,ਕੰਡੇ ਨਹੀਂ
,
ਅਜਿਹੇ ਫ਼ੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਮਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਮਾੜੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
,
ਪਿਆਰੀ ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਹੱਸ ਕੇ ਦੁੱਖ ਸਹਿ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਜੋ
,
ਫ਼ੁੱਲਾਂ ਭਰੀ ਉਹ ਪਟਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਮਾਂ ਤਾਂ ਮਾਂ ਹੀ ਰਹੇਗੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ
,
ਗ਼ੋਰੀ, ਕਾਲ਼ੀ, ਪਤਲੀ, ਭਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਉਮਰ ਦਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
,
ਹਰ ਉਮਰੇ ਹੁੰਦੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਂ ਹੈ

=
ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ' ਲਿਖ਼ਿਐ "ਸਾਥੀ
",
"
ਪਾਓਂ ਛੂਨੇ ਕੇ ਕਾਬਲ ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮਾਂ ਹੈ
"


GURU NANAK

srbgux inpuMn auh ienswn sn[

guru nwnk drAsl Bgvwn sn[

 

=kvI sn SbdW dy isrjxhwr sn,

mhW pMfq guru iek ivdvwn sn[

 

=ivdvqw dI is^r, Akl dy DnI sn,

ivcwrvwn,icMqk qy guxvwn sn[

 

=ggn mih Qwlu riv cMdu dIpk bnY,

Sbd qy SwierI dI fUMGI ^wn sn[

 

=kr gey dunIAW &iqh SbdW dy nwL,

aunHW kol nw nyj,y qIr kmwn sn[

 

=h~k dy rw^y qy s~c dy kdrdwn,

s~cy su~cy r~b ijhy ienswn sn[

 

=hoeygw koeI ihMd dw vI SihnSwh,

pr gurUu Awvwm dy sulqwn sn[

 

=du^I lokW dy msIhw sn gurUu,

inAwsirAW dI Et sn qy Swn sn[

 

=ipE sn,pu~qr vI sn qy vIr vI,

ikrq krdy imhnqI ikrswn sn[

 

=SWqI dy puMj Akl dy eylcI,

j~g leI auh imhr dw vrdwn sn[

 

=C~f gey mihkW auh j~g dy AWgxy,

iks iksm dy mihkdy mihmwn sn[

 

=im~qr bxo,"swQI" bxo, mihrm bxo,

ieh myry nwnk dy s~B &rmwn sn[

 

In the memory lane

 
S S MISHA WITH SATHI LUDHIANVI in 1980 in London

Ghazal-teri rah vich sada vee


qyrI rwh ivc swfw vI qW Gr AwauNdw hY [

qyrI dsqk sunx leI idl kr AwauNdw hY [

 

=idl krdw hY Ku~lHy hox AsW leI bUhy,

ijs gLI ivc s~jxW qyrw Gr AwauNdw hY[

 

=qyrw ibrhw swfy idl dI qLI dy au~qy,

cu~p-cupIqy pIV dI cu~tkI Dr AwauNdw hY [

 

=qyry nwL ibqwey lmhy Xwd ny AwauNdy,

qyrw cyqw AwauNdw hY Aksr AwauNdw hY [

 

=Awp muhwry s~jdy krn nUM idl krdw hY,

A~KW swhvyN jd vI qyrw dr AwauNdw hY [

 

=iksy hor dy gL ivc bwhvW pw bYTogyy,

ieMJ soc ky myrw qW idl Br AwauNdw hY [

 

=ikMJ bIqygI aumr iek~ilAW "swQI" bwJoN,

loA qoN s~^xy k~l qoN swnUM fr AwauNdw hY [

Wanderers


We are peaceful and are kind

In the search of peace of mind

We move from town to town

Surrounded by crowd

Yet we are on our own

We walk in the streets

Wearing foreign colours

We see the others in suspicion

Yes we have come across

The rivers of fire

Our blood is like oil

It helps run the machinery

Of this country

We wear sweat and toil

We have built Gurdwaras

Temples and Mosques

Our free time passes

In prayers

Pakistani, Somalians and Malaysians

Chinese, Bangladeshi and Indians

Are beaten up mercilessly

We see the Sikh’s Turban desecrated

O’ come let’s fight the enemy together

And let’s not silently die  like cowards